Canon en Nikon hebben enige tijd geleden allebei een volledig nieuw camerasysteem uitgebracht: Canon EOS R en Nikon Z. Met prachtige systeemcamera’s en volledig nieuw ontworpen lenzen. Gezien deze ontwikkelingen, kun je je afvragen of het nog wel verstandig is om nu nog een ‘ouderwetse’ spiegelreflex of een traditioneel objectief te kopen. In dit artikel praat ik je bij over de ontwikkelingen in cameraland en de gloednieuwe camerasystemen van Canon en Nikon. In deel 2 geef ik adviezen over wanneer en hoe je het beste kunt overstappen.
Even terug naar 2008
Het leek er nooit van te komen, maar tien jaar nadat pioniers Panasonic en Olympus hun allereerste systeemcamera’s aankondigden, richten ook “marktleiders” Canon en Nikon zich eindelijk serieus op de systeemcamera. Alweer in het najaar van 2008 presenteerde Panasonic op de Photokina in Keulen de Panasonic Lumix G1. Het was de allereerste systeemcamera met een Micro Four Thirds sensor. Olympus toonde op dezelfde beurs alleen nog maar een mock-up, pas een jaar later kwam de Olympus Pen E-P1 systeemcamera uit.
Luttele jaren later stapten Olympus en Panasonic volledig over op systeemcamera’s. Zelfs Samsung bracht enkele systeemcamera’s uit (zoals de Samsung NX100, NX10 en NX1), maar trok zich enkele jaren geleden abrupt en volledig terug uit de cameramarkt. Inmiddels hebben ook FujiFilm en Sony een uitgebreid en indrukwekkend camerasysteem met mooie systeemcamera’s en hoogwaardige objectieven ontwikkeld. Waarbij Sony met de zeer populaire Sony Alpha A7-serie steeds meer de marktleider lijkt te zijn op het gebied van systeemcamera’s.
Tien jaar later
Maar liefst tien jaar lang ontbraken twee grote namen in dit rijtje: Canon en Nikon. Beide fabrikanten hebben in de tussentijd wel degelijk een nieuw camerasysteem uitgebracht (Nikon 1 en Canon EOS M), maar dat lijkt niet echt een serieuze poging te zijn geweest om ons massaal te laten overstappen op de systeemcamera. Het waren vooral leuke camera’s voor erbij. Voor naast je spiegelreflex, of voor de minder veeleisende (amateur)fotograaf of consument. Ondertussen zijn Canon en Nikon de enige twee overgebleven grote camerafabrikanten die nog spiegelreflexen maken. O ja, ook bij Pentax/Ricoh kom je nog een verdwaald exemplaar tegen.
En dan eindelijk, in het najaar van 2018, maakten ook Canon en Nikon eindelijk bekend zich (serieus) op de systeemcamera te richten. Het leek alsof het nooit zou gebeuren. Het was een belangrijke mijlpaal, want het betekende een keerpunt. Een omwenteling in de camerawereld. Want na lang aarzelen stapten fotografen aan het begin van deze eeuw massaal over van analoog naar digitaal. En nu maken we opnieuw een belangrijke omwenteling mee: langzaam maar zeker zal er een massale verschuiving plaatsvinden van spiegelreflex naar systeemcamera.
Nieuwe generatie camera’s
Op deze website heb ik vaker geschreven over de belangrijkste verschillen tussen een spiegelreflex en een systeemcamera. Wat zijn de voordelen en de nadelen, wanneer kies je voor de een of voor de ander, en welke systeemcamera’s zijn er dan zoal.
Zonder in herhaling te vervallen, is de systeemcamera simpelweg de logische opvolger van de spiegelreflex. Een spiegelreflex is een prima camera hoor, maar op een aantal vlakken is dat apparaat behoorlijk verouderd. En dat werkt remmend op nieuwe ontwikkelingen waar je als fotograaf veel profijt van kunt hebben.
Om de komende decennia verder te kunnen, moet er dus iets gebeuren. Het is de hoogste tijd voor de volgende iteratie van de digitale camera. En deze evolutionaire opvolger, die is er al. Dat is de systeemcamera. Het is als het ware een spiegelreflex, maar dan in een ander, moderner jasje gestoken.
Vandaar dat ook Canon en Nikon, met Canon EOS R en Nikon Z, nu eindelijk een volledig nieuw camerasysteem hebben uitgebracht. Inderdaad, een nieuw systeem. Want het gaat niet alleen maar om een nieuwe camera. Een systeemcamera is van binnen anders opgebouwd dan een spiegelreflex en daarom zijn er bijvoorbeeld ook nieuwe lenzen nodig.
Olympus, Panasonic, FujiFilm en Sony hebben deze slag allang gemaakt en zijn daarmee de koplopers in systeemcameraland geworden. Terwijl Canon en Nikon nog maar aan het begin van hun transformatie staan. Een volledig nieuw camerasysteem introduceer je niet zomaar even van de ene op de andere dag. Het duurt jaren om een gevarieerd aanbod op te bouwen. Ze zijn dus met een enorme inhaalslag bezig.
Canon EOS R camerasysteem
Canon en Nikon hebben nu dus allebei een nieuw camerasysteem. Waar hebben we het dan precies over? Canon introduceert het gloednieuwe Canon EOS R systeem, als opvolger van het inmiddels dertig jaar oude Canon EOS dat in 1987 het levenslicht zag. Bij EOS sprak je nog over een spiegelreflex, maar bij EOS R is dat dus een systeemcamera. De nieuwe generatie van digitale camera’s. Zoals daarnet gezegd, over de verschillen en overeenkomsten tussen deze twee soorten camera’s heb ik eerder geschreven.
Onderdeel van dit EOS R systeem is een nieuwe RF lensvatting (de lens mount). Dat is de plek waar je het objectief op de camera bevestigt. Deze lensvatting is groter geworden en er wordt op een andere manier gecommuniceerd tussen camera en lens. Dat moet voor betere prestaties en een hogere beeldkwaliteit zorgen en maakt allerlei handige extra slimmigheidjes mogelijk. Vanwege deze nieuwe RF lensvatting, moeten er dus meteen ook veel, heel veel nieuwe objectieven worden uitgebracht.
Drie lensadapters
Jouw huidige EF (full frame) en EF-S (APS-C) lenzen van het Canon EOS camerasysteem passen daar gewoon niet op. Tenzij je een speciale lensadapter gebruikt. Best wel bijzonder is dat er zelfs drie van deze lensadapters uitkomen. Allereerst is dat de recht-toe-recht-aan Canon Mount Adapter EF-EOS R, waarmee je al je EF en EF-S lenzen op een moderne EOS R systeemcamera kunt gebruiken.
Daarnaast komt er een variant met een zogenaamde control ring.: de Canon Control Ring Mount Adapter EF-EOS R. Met de ring op deze adapter kun je een camera-instelling naar keuze veranderen. Zo’n control ring zit trouwens ook op de nieuwe RF lenzen. Omdat de EOS R systeemcamera ook nog eens een multi-function bar krijgt om camera-instellingen te veranderen, kun je straks met de combinatie van bar en ring veel van de belangrijke instellingen heel makkelijk en snel aanpassen, zonder de camera van je oog te hoeven halen.
Dan is er als derde en laatste variant nog een zogenaamde Canon Drop-in Filter Mount Adapter EF-EOS R. In deze lensadapter kun je een circulair polarisatiefilter of een variabel grijsfilter plaatsen. Dat is onder andere superhandig als je bijvoorbeeld een groothoeklens met vaste zonnekap gebruikt waarop je anders alleen via ingewikkeld kunst en vliegwerk een filtersysteem kunt monteren.
Canon EOS R camera’s
In eerste instantie kondigde Canon maar één EOS R systeemcamera aan, die meteen de naam Canon EOS R meekreeg. Dus zonder modelnummer in de naam zoals we gewend zijn uit het verleden (denk aan de Canon 5D). Een tijdje later is ook de aantrekkelijk(er) geprijsde Canon EOS RP op de markt gekomen en de speciaal op astrofotografie gerichte Canon EOS Ra.
In 2020 zijn twee nieuwe modellen toegevoegd: de Canon EOS R5 is het professionele high-end model en de Canon EOS R6 is een aantrekkelijk(er) geprijsd model gericht op enthousiaste (amateur)fotografen en is daarnaast natuurlijk ook prima geschikt voor professionals. Beide camera’s beschikken over ingebouwde beeldstabilisatie (IBIS). In 2021 is de Canon EOS R3 uitgekomen, een “racemonster” specifiek bedoeld voor sportfotografie en alle andere fotografiegenres waarbij snelheid cruciaal is (vogels, dieren, motoren, auto’s, vliegtuigen, ga zo maar door ..)
Het gaat trouwens in alle vijf de gevallen om full frame camera’s (volbeeld oftewel 35 millimeter formaat). Voor APS-C moet je dus nog steeds bij het al langer bestaande Canon M systeem zijn. Over de verschillen tussen full frame en APS-C en wat voor jou de beste keuze is, heb ik eerder geschreven.
Canon EOS R3 bij CameraNu
Canon EOS R bij CameraNu
Canon EOS R met EF-adapter bij CameraNu
Canon EOS R met EF-adapter en RF 24-105mm f/4.0L objecief bij CameraNu
Canon EOS RP met EF-adapter bij CameraNu
Alle Canon EOS R camera’s (los, met lensadapter, of als kit met objectief) bij CameraNu
Canon RF objectieven
Canon maakte bij de introductie van dit nieuwe systeem een goede start door meteen vier mooie RF lenzen op de markt te brengen en daarna zijn er alleen maar fraaie RF objectieven bijgekomen. Dit zijn ze allemaal:
Canon RF 15-35mm f/2.8L IS USM
Canon RF 24-70mm f/2.8L IS USM
Canon RF 24-105mm f/4.0-7.1 IS STM
Canon RF 24-240mm F/4-6.3 IS USM
Canon RF 35mm f/1.8 MACRO IS STM
Canon RF 70-200mm F/2.8 L IS USM
Canon RF 85mm f/2.0 Macro IS STM
Canon RF 100mm f/2.8 L Macro IS USM
Canon RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS USM
Omdat je kan kiezen uit RF, EF en eventueel zelfs EF-S lenzen, heb je te maken met een zeer ruime keuze. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog de objectieven van derden de je kunt gebruiken, zoals die van Sigma en Tamron.
Alle Canon RF lenzen bij CameraNu
Nikon Z camerasysteem
Nikon pakte bij de introductie van het nieuwe Z systeem al meteen uit met twee full frame systeemcamera’s (bij Canon was dat bij aanvang slechts één EOS R camera!). Het zijn de Nikon Z7 en de wat goedkopere Nikon Z6. De Nikon Z7 is als eerste uitgekomen, de Nikon Z6 volgde vlak erna.
In 2020 is daar de gloednieuwe Nikon Z5 bijkomen. Dit is een aantrekkelijk(er) geprijsde camera, die de overstap naar full frame moet vergemakkelijken.
Daarnaast is in 2019 de Nikon Z50 uitgekomen. Alleen is dit geen full frame camera, maar een APS-C camera. Het is zelfs de eerste APS-C camera die van de Z mount gebruikmaakt! Hier komen dan ook aparte objectieven voor uit.
Het nieuwe camerasysteem heet trouwens Nikon Z. De nieuwe Z lensvatting van deze systeemcamera’s is ook weer groter dan de oude F lensvatting zoals we die kennen van de Nikon-spiegelreflexen, alleen is het verschil veel groter dan bij Canon. Dit komt doordat Canon in de vorige eeuw bij de overgang naar EOS de lensvatting al flink heeft vergroot. Nikon heeft dit toen (om compatibiliteitsredenen) niet gedaan en doet daarom nu een extra grote inhaalslag met de Z lensvatting. Een grotere lensvatting maakt lichtsterkere lenzen mogelijk en moet ook een betere beeldkwaliteit opleveren.
Nikon Z7 met FTZ adapter bij CameraNu
Nikon Z6 met FTZ adapter bij CameraNu
Nikon Z5 met 24-50mm f/4-6.3 objectief en FTZ adapter bij CameraNu
Nikon Z50 met FTZ adapter bij CameraNu (let op, dit is een (overigens prima) camera met een APS-C sensor)
Alle Nikon Z camera’s (los, met lensadapter, of als kit met objectief) bij CameraNu
Nikon S-line objectieven
Ook voor de Nikon Z zijn inmiddels flink wat objectieven uitgekomen:
Nikon Nikkor Z 14-30mm f/4.0 S
Nikon Nikkor Z 24-70mm f/2.8 S,
Nikon Nikkor Z 58mm f/0.95 S Noct
Speciaal voor de APS-C versie bestaan er op dit moment deze twee objectieven:
Nikon Z DX 16-50mm f/3.5-6.3 VR
Nikon Z DX 50-250mm f/4.5-6.3 VR
Zoals je aan het achtervoegsel van veel van de objectieven ziet, vallen al deze nieuwe lenzen onder de zogenaamde S-Line. Volgens Nikon zijn de prestaties en de beeldkwaliteit van deze objectieven sterk verbeterd ten opzichte van vergelijkbare conventionele (F lensvatting) objectieven.
Daarnaast kun je alle objectieven van je huidige Nikon-spiegelreflex (met een F lensvatting) gewoon blijven gebruiken zolang je maar de FTZ adapter gebruikt.
Alle Nikon Z objectieven bij CameraNu
En nu?
Zowel Canon als Nikon zijn dus een volledig nieuwe weg ingeslagen. Met gloednieuwe camera’s en volledig nieuw ontworpen objectieven. Dit betekent nogal wat. Is het einde van de spiegelreflex nu in zicht? Is het verstandig om nu al over te stappen op een systeemcamera? Of kun je beter nog even wachten? Daar ga ik in dit vervolgartikel diep op in.
Daarnaast heb ik nog een mooi artikel voor je waarin je leest welke systeemcamera’s van andere merken er zijn (APS-C en full frame) en ook welke APS-C systeemcamera’s Canon heeft (in het artikel dat je nu leest staan alleen de full frame systeemcamera’s van Canon en Nikon).
