Je kunt enorm veel leren door regelmatig aan straatfotografie te doen. Ongeacht wat jij het liefst fotografeert en zelfs als je helemaal niets met straatfoto’s hebt. Want bij straatfotografie scherp je een groot aantal vaardigheden aan die je hard nodig hebt bij andere fotografiegenres. Of je nu bruidsfotograaf of natuurfotograaf bent, portretten of macrofoto’s maakt, of je in opdracht van bedrijven werkt of helemaal vrij bent in wat je vastlegt omdat fotograferen je hobby is. Van straatfotografie word je altijd een betere fotograaf.
1 Reactievermogen
Als je ergens snel moet reageren dan is het wel bij straatfotografie. Alles en iedereen is continu in beweging. Je hebt nergens grip op en hebt de regie niet in handen. Dus zodra je iets ziet, moet je razendsnel in actie komen. Je traint jezelf zo om continu alert te zijn en in een oogwenk een mooie scène vast te leggen. Je hebt vaak maar één kans, dus het moet meteen goed gaan.
2 Zien
Voordat je iets kunt vastleggen, moet je het eerst zien. Een bijzondere situatie, een houding, een mooie blik of een gebaar. Bij straatfotografie ben je alert en scan je voortdurend je omgeving. Je herkent steeds vaker en sneller allerlei situaties en gebeurtenissen die het waard zijn om vast te leggen. Je ontdekt het bijzondere in wat voor omstanders niet meer dan gewone dagelijkse beslommeringen lijken.
3 Anticiperen
Je leert om te anticiperen. Wat zou er op deze plek of in deze situatie kunnen gebeuren als ik nog even blijf wachten. Je merkt bijvoorbeeld aan een blik, houding, of aan iemands gedrag dat er mogelijk iets volgt wat het vastleggen meer dan waard is. Je staat dan al met je camera klaar zodra het zover is. Omdat je in het moment aanwezig bent en subtiele signalen opvangt, heb je steeds vaker het gevoel dat er iets staat te gebeuren nog voordat het zover is. Je kunt daardoor vastleggen wat anderen mislopen.
4 Wisselende (licht)omstandigheden
Op straat ben je niet aan een bepaald weertype gebonden. Want straatfotografie is een van de weinige fotografiegenres die je op elk moment, overal en onder alle omstandigheden kunt beoefenen. Je leert daardoor om onder een breed scala aan weersomstandigheden te werken. Omdat je veel rondloopt verandert het licht ook nog eens continu. Loop je eerst vol in het zonlicht, schuift er plotseling een dikke wolk voor de zon. Of vanuit een brede straat duik je een smalle donkere steeg in. Of je loopt een gebouw of winkel binnen met kunstlicht. Je merkt veranderingen in het licht sneller op en weet de mogelijkheden die het je biedt beter te benutten.
5 Compositie onder druk
Omdat alles om je heen beweegt en verandert, heb je vaak extreem weinig tijd om aandacht te besteden aan een mooie uitgebalanceerde compositie. Je ziet iets en brengt dat in een oogwenk zo goed mogelijk in beeld. Je moet er direct iets van zien te maken om het moment niet mis te lopen, waardoor je leert om snel te schakelen.
6 Visualiseren
Het kan ook zijn dat je een veelbelovende locatie ontdekt, maar dat de juiste omstanders er niet zijn om er een bijzondere straatfoto van te maken. Nu heb je wel tijd voor een uitgebalanceerde compositie. Vervolgens is het een kwestie van wachten op een voorbijganger die er goed bijpast. Je hebt het plaatje waarnaar je op zoek bent al in je hoofd gevisualiseerd.
7 Timing
Het is de kunst om precies dat ene moment, die bijzondere oogopslag, of een treffend gebaar vast te leggen. Een groep zo vast te leggen dat personen elkaar zo min mogelijk overlappen, of iemand precies in een zogenaamde full stride te fotograferen. Dat vraagt om een goed gevoel voor timing. In één keer trefzeker afdrukken, zonder dat je per se de continu stand hoeft te gebruiken.
8 Bewegingen vastleggen
Soms wil je bewegingen bevriezen, ook als iets of iemand snel voorbijkomt. Een ander keer weer wil je een lichte vervaging zien om een gevoel van snelheid en dynamiek te krijgen. Of er veel of weinig licht is, je leert tijdens straatfotografie hoe je alles wat beweegt op de door jou gewenste manier vastlegt.
9 Onopvallend werken
Mensen in hun gewone doen en laten fotograferen. Echte, pure, niet geposeerde momenten vastleggen. Het lukt alleen als jij als straatfotograaf iemands gedrag niet beïnvloedt met je aanwezigheid. Door rustig en onopvallend te werk te gaan en op te gaan in het straatbeeld, word je als het ware onzichtbaar. Je legt een scène vast zonder er invloed op uit te oefenen. Alsof je er nooit bent geweest.
10 Blind bedienen
Je camera is je gereedschap. Als straatfotograaf leer je in de praktijk hoe je jouw camera nagenoeg blind kunt bedienen. Je wilt onopvallend werken, alles om je heen beweegt, het licht verandert continu en tegelijkertijd moet je razendsnel op situaties reageren zodra je oog ergens op valt. Het beslissende moment vastleggen lukt alleen als je jouw camera voldoende kent om een scherpe en goed belichte foto te maken. Tijd om even in het menu naar een instelling te zoeken is er niet. Dan is het moment alweer vervlogen.
Toepassen op jouw favoriete fotografiegenre
Hopelijk heb je een aantal vaardigheden herkend die je goed bij jouw favoriete fotografiegenre(s) kunt gebruiken. In elk genre heb je meerdere van de genoemde vaardigheden nodig. Altijd. Minstens een paar. Soms zelfs allemaal. Daarom is straatfotografie het aangewezen middel om je vaardigheden aan te scherpen en te trainen. Een camera of lens kun je kopen. Daar heb je “alleen” wat geld voor nodig. Maar vaardigheden, die kun je alleen aanleren door veel te oefenen. Vaardigheden zijn niet te koop.
Meer leren over straatfotografie? Lees dan de artikelen waarin ik vier straattechnieken behandel en uitleg hoe je effectief gebruik maakt van licht, schaduw en silhouetten. Koop mijn eBook of volg een workshop straatfotografie.
