Laat ik beginnen met te zeggen dat ik nooit naar podcasts luister. Natuurlijk zie ik hier en daar wel het nodige voorbijkomen en juist dat is dan ook wat mij al een tijdje bezighoudt. Want ik snap iets niet helemaal, of beter gezegd: ik snap iets helemaal niet.
Het vreemde en tevens eerste wat mij opvalt aan de vele podcasts die ineens zo enorm populair (b)lijken te zijn, is dat er bijna altijd beeld bij is. Waarom? Bij een podcast gaat het toch juist om de audio? Je luistert ernaar. Dat was en is nu juist het grote gemak en voordeel van een podcast. Tijdens het luisteren kun je dan namelijk iets anders doen of blijven doen. Of je ontspant je, sluit lekker je ogen, luistert en geniet. Een podcast is trouwens ook ideaal voor saaie klusjes en lange wachttijden, dan kom je de tijd wat makkelijker door.
De term podcast is overigens afkomstig uit de begintijd van de iPod. Je weet wel, dat kleine muziekspelertje van Apple. Met je oordopjes in luisterde je met je iPod naar keuze naar je favoriete muziek of een interessante podcast. Heel handig, want dat spelertje ging natuurlijk overal mee naartoe en omdat je alleen maar hoefde te luisteren was dat heel goed te combineren met bijvoorbeeld je dagelijkse bezigheden. Podcast is niet voor niets een best wel grappig bedachte samentrekking van iPod en (Radio) Broadcast.
In radiostudio’s hangen zoals je vast wel weet al langer camera’s om mee te gluren tijdens de uitzending. Geen idee wie dat bedacht heeft. Ook bij radio draait het oorspronkelijk puur en alleen om geluid. Waarom zou je willen kijken naar iemand die tijdens het afspelen van muzieknummers vast heel nuttige dingen doet, maar ook weer niet iets wat je als luisteraar per se moet meekrijgen. Daarnaast kletst die persoon alleen tussen de muziekjes door eventjes in de microfoon. Tegen jou, een luisteraar die aan de lijn hangt, medepresentators, gasten, of een combinatie hiervan.
In een radiostudio is het in ieder geval nog begrijpelijk dat er met grote hoofdtelefoons en imposante microfoons op immense zwenkarmen wordt gewerkt. Allereerst omdat dit vroeger volledig onzichtbaar bleef en daarnaast voor de hoge geluidseisen van radio-uitzendingen (hoor ik iemand muziek zeggen?).
Maar dat soort apparatuur zichtbaar in beeld bij een podcast? Waarom, waarom, waarom? Als podcaster kun je net zo goed oordoppen en een dasspeldmicrofoon (Lavalier microfoon) gebruiken. Of desnoods een microfoon voor je op het bureau plaatsen. Die zijn van een meer dan goede kwaliteit. Ik hoor althans niemand klagen over de geluidskwaliteit van de talloze talkshows en andere programma’s op televisie waar deze spullen juist zo veelvuldig worden ingezet.
De podcast van nu, dus een podcast met beeld, is eigenlijk een video podcast. Of noem het dan ook maar meteen een talkshow, als je toch met meerdere personen aan of rondom een tafeltje zit. Want dat gebeurt tegenwoordig steeds vaker bij podcasts, ze zijn langzaamaan veranderd in leuke en gezellige onderonsje. Niet iemand die (ergens) iets (over) vertelt, maar een soort groepsgesprek.
Al bestaat er wel een groot en zeer goed zichtbaar verschil tussen een podcast en een talkshow. En dan doel ik zeker niet op de aanwezigheid van publiek bij talkshows zoals je die van televisie kent. Nee, ik doel specifiek op de afwezigheid van eerder genoemde gigantische hoofdtelefoons en joekels van zwenkarmen met lijvige microfoons, waarachter nu juist veel podcasters zich zo graag lijken te verstoppen. (oké niet altijd een hoofdtelefoon op, wel altijd een megagrote microfoon op een gigantische zwenkarm storend in beeld)
Waarom zo nadrukkelijk al die opzichtige en veel te grote apparatuur in beeld brengen tijdens een podcast? Omdat het er dan ‘echt’ en professioneel of zelfs betrouwbaar uitziet? Spelen we stiekem radiopresentatortje? Of is het vooral onwetendheid en weten ze niet beter. Denkt iedereen dat deze opzichtige spullen echt nodig zijn doordat podcasters simpelweg onbekend zijn met veel kleinere en subtielere alternatieven die nog steeds heel prima klinken.
Kortom, wat ik mij afvraag, hoort audio tegenwoordig een gezicht te hebben? Is het niets meer of minder dan een clichébeeld, net zoals een serieuze zakenman volgens onze collectieve beleving altijd een net pak met stropdas lijkt te moeten dragen. Kan een podcast daarom niet meer zonder, alleen maar omdat het grote publiek inmiddels dit ‘beeld’ heeft.
Wat ik dan alleen nog steeds niet begrijp… als het doel van een (video) podcast nu juist is om de luisteraar te laten zien wie jij bent en tegelijkertijd een kijkje in de keuken te geven, waarom jezelf dan verstoppen achter al die spullen? Schaf dan alsjeblieft als eerste alle oversized apparatuur af. Dan pas kunnen we je echt goed zien.
Of wordt de volgende stap dat ook alle camera’s waarmee de podcast wordt opgenomen pontificaal in beeld komen. Liefst zo groot mogelijke camera’s en lenzen natuurlijk, want dat oogt zo lekker professioneel. En daarna worden de opnamen midden tussen de serverracks in het datacenter gemaakt, om te benadrukken dat het echt om een (live) stream via internet gaat en we niet te maken hebben met een eenvoudige FM-radiozendamateur. Ik ben benieuwd…
In ieder geval, zodra ik ergens grote hoofdtelefoons en microfoons pontificaal in beeld zie, geeft dat bij mij al aan dat het niet zozeer om het beeld gaat maar juist vooral om het geluid. Want anders pakte je dat echt wel handiger aan.
Podcasts. Voor mij zijn ze niet om aan te zien.
