Een verhaal gepubliceerd krijgen, dat is zo makkelijk nog niet. Inmiddels is mijn vierde korte verhaal in het landelijke Science Fiction-blad SF Terra gepubliceerd. Daar ben ik bijzonder blij mee, maar toch wil het nog niet zo vlotten op schrijversvlak. Want dat manuscript van mij, ik krijg het maar niet uitgegeven.
Er bestaan een aantal manieren om een boek bij de lezer thuis te krijgen.
Allereerst zijn er de échte uitgeverijen. Ik heb er heel wat aangeschreven en een aanzienlijke stapel afwijzingen heeft de weg naar mijn brievenbus gevonden. De Nederlandse markt is klein, de vraag naar fictie is nog kleiner. Literatuur ligt goed in lezend Nederland, al is ook dan de kans op succes niet bijster groot. En ik schrijf geen literaire meesterwerken, ik schrijf leuke verhaaltjes.
Fantasy loopt als een gek in ons land en uitgeverijen maken daar dankbaar gebruik van: ze laten de ene na de andere buitenlandse bestseller vertalen en brengen dat op de markt. Weinig werk uit eigen land vindt daardoor zijn weg naar de boekwinkel. Met Science Fiction is het nog erger. Die komen gewoon in het Engels in de winkel, ze worden niet eens meer vertaald.
Een geschikte uitgeverij vinden, een bereidwillige uitgeverij, dat is bijna onbegonnen werk. Daarna komt een volgende mogelijkheid in beeld: Printing on Demand. Bij diverse (internet)bedrijven kun je als schrijver je manuscript kwijt. Het bedrijf adverteert op zijn eigen website en stuurt de auteur een gedrukt en gebonden exemplaar. Kosten? Vanaf zo’n driehonderd euro ben je klaar. Of althans, dan heb jij als auteur één exemplaar in je éigen boekenkast staan. Staat leuk op je verjaardag. Wil je er wat aan verdienen, dan moet je zélf je boek gaan promoten en die worden dan per stuk (immers: on demand) door de printer van de uitgeverij uitgespuugd en opgestuurd naar de klant. Een duur geintje, maar je hebt wel een boek uitgegeven.
Eén bedrijfje gaat wel wat ver. Want doordat er per stuk wordt geprint, een oplage van één stuk dus, bereik je al heel snel, na drie “oplagen” om precies te zijn, de status van bestseller! Een leuke bijkomstigheid noemen ze dat… Zelf noem ik het jezelf voor de gek houden.
Uitgeven in eigen beheer is een derde oplossing. Kort en krachtig: speel je eigen uitgever. Je staat er helemaal alleen voor. Je schrijft een boek, werkt het helemaal af, inclusief illustraties en flapteksten en ISBN-nummer, je benadert een drukker en laat de boeken maken. Vervolgens raak je die aan de straatstenen… ik bedoel, die ga je dan zelf verkopen. Het hebben van koopgrage familie, veel collega’s, bereidwillige buren en horden kennissen is aan te raden.
Het vinden van een échte uitgever is natuurlijk het walhalla voor de schrijver. De weg is moeizaam en de kans dat het ooit lukt is bijzonder klein. Tenzij je net die ene schrijver bent waar heel uitgeversland in spanning op zit te wachten. Ik heb geen illusies, dat ben ik niet. Een printing on demand bedrijf zie ik nog steeds niet zitten. Zelf uitgeven is duur en het kost mij onze net gebouwde zolderetage om al die dozen op te bergen.
Jammer. Want in de loop der jaren heb ik heel wat schrijvers leren kennen. Mensen zoals ik die een idee hebben en dat uitwerken, bergen vrije tijd in een droomwereld stoppen. Daar zitten bijzonder goede schrijvers met zeer publicabele verhalen en romans tussen. Ik verzeker je, als je zelf schrijft, leer je niet alleen de pulp in je eigen werk herkennen, maar ook in dat van anderen (even tussen ons: zélfs in het schap van de boekhandel ligt soms een boek waarvan ik denk, dat die ooit een uitgever…).
Twee voorbeelden van goede schrijvers. Allereerst Cor Snijders. Ik heb zijn verhalen al jarenlang onder ogen mogen zien, van pril concept tot geschaafd en bijgevijld eindresultaat. Ik kan je verzekeren, die man heeft een fantasie, ik weet niet waar hij het vandaan haalt. Fantastische personages en complete imaginaire werelden ontspruiten aan zijn geest. Waarom heeft hij geen uitgever? Waarom mag heel Nederland niet van zijn verhalen genieten? De tweede schrijver is Ron Puyn, bekend onder het pseudoniem Jack Lance, die enkele van zijn boeken inmiddels zelf heeft uitgegeven. Stuk voor stuk spannende verhalen.
Wij schrijvers moeten de feiten onder ogen zien. Alleen komen we er niet. Wij vechten allen dezelfde strijd. Het is tijd onze krachten te bundelen. Want alleen als we er samen onze schouders onder zetten, hebben we een kans van slagen. Wat mij betreft: al moeten we er een eigen uitgeverij voor oprichten!
