Wist je dat je met jouw iPhone foto’s met schitterende vervagingseffecten kunt maken, simpelweg door met lange sluitertijden te werken? Denk aan overtrekkende wolken, kabbelende beekjes, watervallen, de branding, voorbijgangers, kortom van alles dat beweegt?
Bij gewone camera’s heb je hier een speciaal grijsfilter (ND-filter) voor nodig. Die zijn behoorlijk duur en het is best veel gedoe om hier echt mooie foto’s mee te maken. Terwijl dat met jouw telefoon juist heel makkelijk gaat. Je hebt er alleen jouw iPhone en een app voor nodig.
Vooral voor iPhone bestaan er enorm veel apps waarmee het kan. Op Android zijn dit soort apps erg schaars, maar er is zeker wel iets bruikbaars te vinden. Daarnaast bestaan er Android-telefoons waarmee het standaard kan, dus zonder een extra app te installeren. Over Android maak ik nog een aparte blog, hier concentreren we ons alleen op iPhone.
Tip! Wil je de mooiste foto’s maken met jouw smartphone? Volg dan mijn workshop smartphone fotografie. Het maakt niet uit welke telefoon je hebt.
Achtergrond
Welke app kun je nu het beste gebruiken als je een iPhone hebt? Schrik niet, al vanaf maart 2022 test ik regelmatig welke apps de beste resultaten geven. Inmiddels zijn we dus meer dan een jaar verder en heb ik hier nog steeds geen blog over gemaakt. Waarom niet? Steeds als ik bijna aan de conclusie toe ben, komt er weer een nieuwe versie van de ene of de andere app uit, waardoor ik weer deels opnieuw kan beginnen.
Op zich is dat wel goed nieuws, want het betekent dat er actief ontwikkeld wordt én de apps doorlopend onderhouden worden. Vergis je niet, al sinds 2015 werk ik met apps voor lange sluitertijden (met camera’s en ND-filters al vanaf 2010) en hoewel er in de loop der jaren vele van zijn verdwenen, bestaan er momenteel meer bruikbare apps dan ooit!
Voor ieder wat wils
Omdat de eindconclusie dus nog wel “even” op zich laat wachten, heb ik besloten om het anders aan te pakken. Hoe? Voor nu laat ik zien welke apps in mijn ogen goed presteren, waarbij ik specifiek kijk naar enkele veelvoorkomende gebruikersscenario’s. Want ik heb gemerkt dat niet elke app voor iedereen even geschikt is. Dus voor nu even niet dé beste app, maar de app of apps waar jij afhankelijk van het gebruiksdoel het meeste aan hebt. Ook kijk ik puur en alleen naar de vervagingseffecten bij lange sluitertijden, terwijl je veel apps ook voor andere dingen kunt gebruiken.
De categorieën of gebruiksdoelen die ik heb opgesteld zijn:
1 : Kant-en-klaar, dit zijn apps waarmee je met gemak de mooiste foto’s maakt.
2 : Raw-foto’s, waar je zelf (flink) aan moet sleutelen voor het beste resultaat.
3 : Opnamen uit de hand, dus zonder dat een statief nodig is.
4 : Uitzonderingsgevallen, puur bedoeld voor de liefhebber.
Afvallers
En ja, dan is er nog de categorie “afvallers”. Dat zijn apps waarvan ik de resultaten matig of onvoldoende vind. Zo verschijnen met de app Night Cap Camera nogal nare verkleuringen bij vooral bewegende wolken en soms ook bij waterpartijen. Al in 2015 heb ik hier contact over gehad met de ontwikkelaar en hij gaf aan dat dit onvermijdelijk is vanwege de werking van zijn app. Gelukkig bewijzen andere apps dat het wel degelijk anders kan. Overigens is Night Cap Camera wel prima voor opnamen van de nachtelijke hemel.
NeuraShot deed het juist wel heel prima, maar deze app is dit jaar ineens zonder enige uitleg of aankondiging uit de app store verdwenen. Ik heb om een reactie gevraagd, maar de maker reageert helaas niet op mijn e-mail.
Verder bestaan er best veel “algemene” camera-apps die een lange sluitertijdfunctie aan boord hebben, maar ook die werken vaak ondermaats en daarnaast kan ik ze simpelweg niet allemaal testen. Behalve natuurlijk de twee die je in dit artikel tegenkomt (categorie 1).
Heb jij een app die hier heel goed in is? Dan kun jij die uiteraard gewoon blijven gebruiken. Laat mij als je wil dan even weten welke dat is, want ik ben erg benieuwd! En misschien is in deze blog nog een mooi alternatief voor je te vinden. Altijd handig om extra keuzes te hebben, zelf gebruik ik er ook meerdere (want: afhankelijk van de situatie).
Categorie 1 : Kant-en-klaar
Wat betreft foto’s die er al meteen heel mooi uitzien en die dus in principe niet hoeven te worden bewerkt, laten zowel Moment Pro als Reeflex goede resultaten zien. Welke app je gebruikt zal daarom vooral een smaakkwestie zijn, want ze werken en kunnen niet exact hetzelfde. Belangrijk om te weten is dat je met Moment Pro zowel kunt fotograferen als filmen, terwijl Reeflex alleen bedoeld is voor foto’s.
Dat verschil alleen al kan voor jou de beslissende factor zijn. Daarnaast gebruikt Reeflex een “afwijkende” scherpstelmethode, waarbij je met twee vingers op het scherm moet tikken in plaats van met één vinger. Veel algemene camera-apps hebben dit ook, ik ben er geen fan van. Verder is het instellen van de lange belichtingstijd een beetje gepriegel.
Bij Moment Pro is een leuk detail dat je behalve een foto ook een filmpje krijgt waarin je de vervaging ziet opbouwen (analoog aan een Live Foto, zie hiervoor categorie 4). Klein nadeel van Moment Pro is dan weer dat de instelbare belichtingstijden ophouden bij dertig seconden. Je hebt de keuze uit 0.5, 1, 2, 4, 8, 15, 30 en Bulb. Voor langere belichtingen zoals 45 of 60 seconden moet je dus de Bulb-stand gebruiken.
Op zich niet zo erg als er een tellertje op het scherm is te zien, maar dat zit er dus niet in. Daarom moet je een losse stopwatch gebruiken (tip: er zit er eentje op je Apple Watch), of zelf meetellen en dat is best omslachtig. Ik heb dit aangegeven bij Moment en het is toegevoegd aan hun wensenlijst. Ik ben benieuwd!
Categorie 2 : Raw-foto’s
Fotograferen in raw kan met de apps Even Longer en ReeXpose. Het idee van raw-bestanden is dat je in de nabewerking extra veel mogelijkheden hebt om fraaie foto’s uit het ruwe beeldmateriaal tevoorschijn te toveren. In de praktijk vind ik beide apps een stuk lastiger werken dan de apps uit de andere categorieën.
Want waar Moment Pro en Reeflex al meteen een heel leuk plaatje laten zien met een mooi uitgebalanceerde belichting, ziet het beeld er bij deze twee apps vaak sterk overbelicht en/of onderbelicht uit. Daardoor moet je vaak al tijdens het fotograferen ingrijpen om te voorkomen dat je beeldinformatie kwijtraakt én je moet ook nog eens goed zijn in fotobewerking.
Meer iets voor de specialist dus, al is het ook voor mij meestal te veel moeite. Want ik vind de meerwaarde van deze specifieke raw-bestanden in de praktijk toch een beetje tegenvallen. Dat komt denk ik vooral omdat het om traditionele raw-bestanden gaat, en niet om de veel geavanceerdere en modernere ProRaw-bestanden. Maar dat is een verhaal voor een andere keer en een andere blog.
Toegegeven, je kunt er meer details uithalen en de helderheid beter finetunen in de nabewerking, maar toch. Daarnaast zijn deze twee apps nogal prijzig. Vooral Even Longer is peperduur. Hierbij kun je kiezen uit een jaarabonnement of eenmalige afkoop.
Categorie 3 : Uit de hand
Bij de apps die ik tot nu toe heb genoemd heeft jouw telefoon een steuntje in de rug nodig, Denk aan een statief of een mini-statief met een telefoonklem. Gelukkig bestaat er sinds kort ook een andere manier en dat is door lekker comfortabel uit de hand te fotograferen met ReeHeld of Light Stack.
Op zich kon dit al langer met Spectre, maar deze app is al meer dan een jaar niet bijgewerkt en nieuwe functies zijn er al langer niet aan toegevoegd. Daarmee is het de vraag of er nog wel leven in Spectre zit. Daarnaast kun je er alleen 3, 5 of 9 seconden mee belichten, wat vaak veel te kort is voor indrukwekkende vervagingseffecten. Korter kan wel natuurlijk, door de opname eerder te stoppen.
Bij ReeHeld en Light Stack daarentegen kun je tot maar liefst dertig seconden vanuit de hand belichten! Het is wel cruciaal om je telefoon zo stabiel mogelijk vast te houden en bij voorkeur steun te zoeken. Zoals ergens op of tegenaan leunen. Op het scherm van ReeHeld zie je een indicator om je te helpen de telefoon zo stil mogelijk te houden.
Zowel ReeHeld als Light Stack zijn daarmee toch wel de apps waarmee je het makkelijkst fraaie resultaten krijgt. Want omdat je een statief of ministatief nu eenmaal niet altijd bij je hebt, kun je hiermee echt altijd en overal foto’s met lange sluitertijden maken.
Omdat deze twee apps nog zo nieuw zijn, moet ik er nog wel mee experimenteren om te zien hoe goed de resultaten vergelijkbaar zijn met de apps uit de andere categorieën en vooral: vervaagt alleen alles wat beweegt, terwijl wat statisch is netjes haarscherp blijft?
Update: enkele dagen nadat ik deze blog heb gepubliceerd kan Spectre nu ook tot 30 seconden belichten.
Categorie 4 : Speciale gevallen
De app die ik al het langst gebruik (sinds 2015) en die naar mijn mening erg onderschat wordt, is Slow Shutter Cam. Je moet even weten hoe je deze instelt voor de beste beeldkwaliteit en werking, maar daarna geeft de app erg goede resultaten bij niet al te lange belichtingen. Hij is ook nog eens spotgoedkoop. Slow Shutter Cam is trouwens van dezelfde maker als de gloednieuwe app Light Stack uit de vorige categorie. Het zou mij dan ook niet verbazen als je met Slow Shutter Cam binnenkort ook heerlijk uit de hand kunt fotograferen!
Update! De hoofdreden waarom ik deze app in de categorie uitzonderingen heb opgenomen, is dat de vervagingseffecten die je met deze app (tot voor kort!) te zien kreeg, overeenkwamen met ongeveer de laatste tien tot twaalf seconden van de totale belichtingstijd. Vijftien of dertig seconden of zelfs een minuut belichten had daarom erg weinig zin, zo heb ik zo rond 2016 ontdekt. Zelf heb ik hier toen een pragmatische oplossing voor bedacht die wel wat bewerkelijk (omslachtiger) is, maar die als bonus een onverwacht voordeel oplevert.
Maar… ik vertelde je in het begin al, de ontwikkelingen gaan snel. De maker van Slow Shutter Cam heeft de vervagingseffecten nog maar kort geleden flink verbeterd! Ik heb een en ander zojuist uitgetest en nu kun je wel gerust in één keer vijftien seconden, dertig seconden, een minuut, of zelfs nóg langer belichten, zonder dat mijn creatieve oplossing nodig is. Daar ben ik erg blij mee, want dit is altijd al mijn favoriete app voor lange sluitertijden geweest (tenzij ik uit de hand fotografeer).
Dan zijn er nog twee andere, veel minder effectieve methoden. Want je kunt met een iPhone een Live Foto maken en daar achteraf via de app Foto’s een lange-sluitertijdeffect op toepassen. Klinkt leuk, maar de tijdsduur van een Live Foto is altijd drie seconden, het gaat om videoframes die gestapeld worden waardoor je een foto met een lagere detaillering krijgt en als je uit de hand fotografeert werkt het nogal matig omdat al snel alles (ook alles wat niet beweegt) vager wordt.
Verder heeft Lightroom Mobile een lange sluitertijden optie, maar die zit verstopt tussen de experimentele opties, de belichtingstijd is beperkt tot vijf seconden en het beeld met de uiteindelijke vervaging wordt niet lokaal maar in de cloud samengesteld. Ook is het de vraag of het ooit als een echte, officiële functie wordt uitgerold. Maar dan weet je er in ieder geval van.
Conclusie
Tot zover mijn voorlopige bevindingen en conclusie. Kort samengevat kun je met Moment Pro of Reeflex, en/of ReeHeld of Light Stack prima aan de slag. De eerste twee als je vanaf statief werkt, de andere twee om uit de hand te fotograferen. Persoonlijk werk ik (vanaf statief) nog steeds graag met Slow Shutter Cam. De andere apps zou ik laten voor wat ze zijn, tenzij je specifieke gebruikerswensen hebt.
Tip! Wil je de mooiste foto’s maken met jouw smartphone? Volg dan een workshop smartphone fotografie bij mij. Het maakt niet uit welke telefoon je hebt.
