Heb je dat ook weleens? Dat je met je telefoon fotografeert en dat het dan net lijkt of de foto die je zojuist hebt gemaakt een halve dag in een emmer met bleekwater heeft gelegen? In plaats van een fraaie, kleurrijke en contrastrijke plaat waar de details en kleuren van het beeld afspatten, lijkt het complete beeld bedekt met een vreemde melkachtige waas en ogen de kleuren grauw en vaal? Hoe komt dit en vooral, hoe voorkom je het? Lees snel verder!
Om het meteen maar te verklappen, in de meeste gevallen wordt dit veroorzaakt door de zon (of een felle lamp, vanaf nu beperk ik mij vanwege de leesbaarheid tot alleen de zon). In bepaalde situaties schampt het zonlicht of lamplicht namelijk vlak langs de lens van je telefooncamera en dat zorgt voor een melkachtige waas over de foto en het verdwijnen van zowel de kleuren als de detaillering.
Die foto is meestal waardeloos en kan meteen de digitale prullenbak in. Geen probleem als je nog ter plaatse bent en snel een nieuwe, betere foto kunt maken. Wel een ramp als je het pas thuis ziet, of alweer ergens anders bent of naartoe onderweg bent. Ik leef met je mee, want ik heb het ook regelmatig meegemaakt.
Wanneer en waarom
Het fenomeen treedt alleen in heel specifieke situaties op. Welke? Zolang de zon zich ergens achter je bevindt is er niets aan de hand. Met achter je bedoel ik specifiek: achter jouw smartphone, zodat de camera van jouw telefoon deze lichtbron niet kan zien. Ook als de zon zich wat meer aan de zijkant bevindt is er geen vuiltje aan de lucht.
Het gaat pas verschrikkelijk mis zodra de zon zich grofweg naast of boven de telefoon bevindt (onder de telefoon gaat wat moeilijk, maar zou hetzelfde probleem opleveren ;-) Je ziet de zon nog net niet in beeld verschijnen, omdat die lichtbol aan de zijkant of boven je staat. Maar de lichtstralen strijken nu wel onbelemmerd over het oppervlak van de achterzijde van de telefoon en dus ook langs de cameralens. Precies deze overstraling is er de oorzaak van dat je een totaal uitgebleekte foto krijgt.
Extra complicatie is dat je het tijdens het fotograferen vaak niet eens ziet. Juist omdat het zonlicht bij deze oriëntatie ook altijd langs het scherm strijkt en je dus veel last hebt van het reflecterende beeldscherm. Je ziet nu vooral contouren en fotografeert daardoor deels op de gok.
Niet alleen telefoons
Dit is overigens geen telefoonprobleem hoor. Want bij traditionele camera’s (“grote / echte / ouderwetse” camera’s, hoe je het ook wilt noemen ;-) kan precies hetzelfde gebeuren. Alleen plaats je bij die camera’s doorgaans een zonnekap voor de lens en die houdt dit strooilicht heel effectief tegen. Jaren geleden heb ik hier al eens over geschreven bij het maken van nachtfoto’s. Daar had ik enorm last van een paar lantaarnpalen die dichtbij stonden, zelfs bij gebruik van een zonnekap. Dus je snap dat het best even duurde voordat ik doorhad waar die vreemde lichteffecten in mijn foto’s vandaan kwamen…!
De oplossing
Je moet dus oppassen zodra de zon (grofweg) recht boven of naast je telefoon staat. Hoog of laag in de lucht, dat maakt allemaal niet uit. Het gaat er puur om dat het licht langs de achterzijde van je telefoon strijkt. Of de voorzijde als je selfies maakt. De oplossing? Net als bij een grote camera heb je een zonnekap nodig. En die heb je natuurlijk niet. Of toch wel?
Het is voldoende om je hand te gebruiken om het zonlicht af te schermen. Plaats je hand dus aan de zijkant van de telefoon, daar waar het storende licht vandaan komt. Let wel goed op, want je ziet al snel één of meer vingers in beeld en die komen dan ook op je foto te staan.
Telefoon draaien
Wat eventueel ook kan is de telefoon een fractie draaien zodat de zon zich nog net achter je telefoon bevindt (de niet-camerakant dus). Maar dan richt je het toestel wel een beetje anders op je onderwerp en dus verandert het beeld, wat vaak niet de bedoeling is. Een andere optie is de zon achter een object verstoppen dat zich vlakbij bevindt. Zoals een boom of een huis of een lantaarnpaal. Daar hoef je vaak maar een paar stappen voor te zetten. Ook nu verandert de beeldopbouw, want je verplaatst je. Opties genoeg in ieder geval!
Lensflare
Staat de zon meer naar voren zodat je de lichtbol in beeld te zien krijgt? Dan ben je dit nare effect gelukkig meteen kwijt. Wel kan en zal er nu “gewone” lensflare optreden. Kleine lichtvlekjes, of dat enorm nare groene bolletje als je met een iPhone fotografeert. Probeer die lensflare dan op een handige plek te krijgen (door je telefoon een fractie anders te richten). Lensflare kan er overigens ook heel sfeervol uitzien, mits het niet storend in beeld staat.
