Met een hoop gekrijs vliegen ze al weken af en aan en cirkelen soms urenlang boven de wijk. Meeuwen. Niet dat we pal aan de kust zitten hier in Amsterdam, maar aan meeuwen geen gebrek de laatste tijd. Het gekrijs houdt soms erg lang aan en kan dan nogal vervelend worden. Al lijkt het met je ogen dicht en een beetje fantasie soms net of je lekker aan het strand zit ;-)
Na wat onderzoek kan één van de redenen zijn dat op dit moment de jonge meeuwen vliegles krijgen. Pas dan valt mij op dat er tussen de vele sneeuwwitte meeuwen ook een paar grijze exemplaren zitten. Die laatste, dat zijn dus de jongen. Die maken ook een heel ander geluid. Heel apart, pas nu ik dit weet, herken ik het geluid meteen, ook op heel andere plekken in Nederland. O, ik hoor een jong met een ouder ergens in de verte…
Meeuwensporen
Van rondcirkelende meeuwen kun je erg creatieve en zelfs kunstzinnige plaatjes maken met de camera van je smartphone. Dat heb ik alweer in 2017 min of meer per ongeluk ontdekt. Ik maakte een opname met een extreem lange belichtingstijd en zag toen ineens dat al die rondcirkelende en overscherende meeuwen allemaal sierlijke patronen in de lucht veroorzaken.
Na dit in 2017 en 2018 tijdens de zomermaanden enkele keren te hebben vastgelegd, is het mij in latere jaren eigenlijk nooit meer gelukt. Meeuwen zijn hier het hele jaar door te vinden, maar doorgaans zie en vooral hoor je ze niet zo. Wel een stukje verderop, bij het water, waar ze te eten krijgen (de eendjes zijn meestal te langzaam). En bij afvalcontainers als wijkbewoners weer eens zo eigenwijs zijn om vuilniszakken naast de (volle) afvalcontainers te plaatsen.
Speuren naar rondvliegende meeuwen
Nu heb ik er zeker niet altijd erg in, al zijn er over de jaren verschillende perioden geweest waarin ik wekenlang op gezette tijden uit het raam keek en dan helaas zo snel niets zag rondcirkelen. Horen deed ik de meeuwen al helemaal niet. Nu ik weet dat het met jongen te maken heeft, snap ik dat ineens een stuk beter. De foto’s uit 2017 en 2018 zijn namelijk steeds ongeveer in dezelfde maanden gemaakt.
Pas dit jaar, terwijl het gekrijs alweer wekenlang voortduurt, bedacht ik mij plotseling dat dit wellicht mijn kans is om nieuwe meeuwensporen vast te leggen. Immers, we zijn “ongemerkt” ongeveer zes à zeven jaar – en dus ook diverse smartphones – verder. De foto’s zien er nu misschien nog mooier en beter uit. Best wel stom van mij dat ik er nu pas aan denk en het gekrijs niet eerder in verband bracht met het vastleggen van rondcirkelende meeuwen! (na al die jaren was het idee blijkbaar een beetje weggezakt)
Kans afwachten
Zodra ik dan eindelijk paraat sta, is het toevallig steeds bewolkt op de momenten dat ze beginnen rond te vliegen. En als het dan een dag of uurtje grotendeels onbewolkt is, laten de meeuwen zich ineens amper zien. Of ze vliegen eigenwijs boven de naburige wijken, dus dan zie en hoor ik ze wel, maar alleen in de verte.
Wat mij meteen doet denken aan mijn jonge jaren. Toen ik slaagde voor de middelbare school kreeg ik een sterrenkijker cadeau van mijn ouders. De weken ervoor was het avonden- en nachtenlang volledig onbewolkt en helder. Ik had de sterrenkijker nog niet uitgepakt, of ik ging twee lange maanden met bewolking tegemoet…
Zoals bij veel fotografiesoorten, is het niet alleen een kwestie van even naar buiten gaan, je camera richten, een paar foto’s maken en je bent klaar. Verre van dat zelfs. Dit soort foto’s vraagt om planning en vooral om bepaalde licht- en weersomstandigheden.
Wat is de bedoeling?
Het idee is namelijk dat de witte meeuwen lichtstrepen door het beeld trekken. Doordat ze tijdens de vlucht allerlei patronen beschrijven, krijg je als vanzelf een leuke foto met lichtsporen. Dan moet de lucht wel blauw zijn. Of beter gezegd, het moet niet al te bewolkt zijn, liefst volledig onbewolkt. De witte meeuwen moeten goed contrasteren tegen de achtergrond. Want witte meeuwen tegen witte of grijze wolken, dat gaat hem niet worden.
Daarnaast moet de zon niet pontificaal in beeld staan, want dat staat lelijk (en die trekt dan een lelijke dikke lichtstreep door het beeld, dankzij de draaiing van de aarde). Wat in mijn geval betekent dat ik pas vanaf ongeveer vier uur ’s middags aan de slag kan, ons huis heeft ongeveer een Oost-West ligging. Daarna kan ik gerust doorgaan tot desnoods half acht à acht uur. Daarna staat de zon te laag aan de horizon en vangen de meeuwen onvoldoende licht om ze nog sporen door het beeld te laten trekken.
Vliegtuigsporen
Een extra complicatie van wonen in Amsterdam, is dat er regelmatig “andere soorten” vogels voorbijkomen. Dan bedoel ik met name de vliegtuigen die vanaf Schiphol opstijgen en een rondje om onze wijk draaien (afhankelijk van wind en dergelijke). Ook die glimmende vogels trekken natuurlijk sporen door het beeld, maar dan veelal rechte lijnen met een kromming waar een bocht wordt ingezet.
Ook best leuk trouwens, je ziet dan dat vertrekkende toestellel wel dezelfde uitvliegroute volgen, maar ook weer niet exact hetzelfde luchttraject volgen. Je krijgt dan een soort bundeltje, een waaier is misschien een betere omschrijving, van die sporen te zien. Wel leuk om te zien dus, maar dan in een aparte foto (zonder meeuwensporen).
Aan de slag
Goed. Ik heb dus een grotendeels onbewolkte lucht nodig, meeuwen die hun trucjes doen, zo min mogelijk vertrekkende vliegtuigen en dat alles ook nog eens tijdens precies het juiste tijdslot. O ja, en dan moet ik ook nog eens thuis zijn (duh!) en tijd hebben om hiermee aan de gang te gaan.
Verder is het allemaal vrij eenvoudig. Zodra je het trucje eenmaal kent. Zoek een plek met vrij zich op de lucht, liefst waarbij je wat verder van je af kunt kijken. Denk aan een tuin, een raam op een hogere verdieping, of een balkon. Zelf sta ik dus op ons balkon tweehoog.
Dan nog moet ik schuin omhoog richten om allerlei bebouwing en zelfs enkele bomentoppen uit beeld te weren. Plaats de smartphone (met een telefoonklem) op een statief of iets dat daarvoor kan doorgaan. Vervolgens is het een kwestie van een opname maken met een lange belichting en ondertussen kijken hoe de meeuwensporen zich opbouwen.
Schilderen met licht
Klein detail, je hebt hier wel een extra app voor nodig. Het lukt helaas niet met de standaard camera-app van een telefoon. Want het is de bedoeling dat je de camera minutenlang of misschien zelfs wel een uur laat doordraaien en al die tijd moet de foto picobello belicht blijven. Er mogen alleen lichtstrepen verzameld worden van passerende meeuwen. Een soort van selectieve manier van licht verzamelen dus.
Je kunt het een beetje zien als een speciale variant van light painting (schilderen met licht). Dat doe je normaalgesproken ’s avonds of ‘nachts in het volstrekte donker, terwijl je dit dus gewoon bij vol overdaglicht doet. Dat is iets wat normaalgesproken helemaal niet kan! Met een “gewone” camera (spiegelreflex, systeemcamera) gaat dat echt niet, want dan is de foto binnen een tel al compleet overbelicht (het beeld volledig spierwit). Het leuke is dat het met een smartphone dus wel heel eenvoudig kan.
