Waar ik ook ga of sta, ik heb altijd een camera bij mij. Natuurlijk sleep ik niet elke dag een spiegelreflex of systeemcamera met me mee, laat staan een statief. Naast de ‘grote camera’ heb ik een handzaam toestelletje dat zo in mijn jaszak glijdt. Ik probeer altijd om de hoogst mogelijke (betaalbare) beeldkwaliteit in een zo klein mogelijk kastje (als tweede camera) bij me te hebben. Was dat eerst een compact camera met een iets grotere sensor, later werd dat een toestel met een grote 1-inch sensor en de laatste jaren heb ik de fameuze en ongelofelijk kleine Ricoh GR met een echte APS-C sensor (inmiddels is deze vervangen door de nog betere Ricoh GR iii). En anders hebben we altijd nog de smartphone. Ook die wordt elk jaar beter.
Klein en toch hoog
Nu werk ik graag met lange sluitertijden. Denk aan avond- en nachtfotografie, maar ook overdag door grijsfilters (ND-filters) te gebruiken. Een statief is daarbij onontbeerlijk, want je praat al gauw over sluitertijden van dertig seconden en langer. Alleen loop ik natuurlijk niet met zo’n kleine camera of een smartphone rond, om vervolgens met een groot en zwaar statief te gaan slepen. Trek ik er speciaal op uit om foto’s te maken, dan is dat natuurlijk geen probleem. Maar kom ik zomaar iets tegen, dan heb ik wel de camera op zak die het feilloos kan vastleggen, maar zit ik zonder statief. Ik denk dan ook al tijden na over een statief dat zo klein is dat je hem in je jaszak kunt meenemen, maar die wel tot een respectabele hoogte is uit te schuiven zodra je hem nodig hebt. Zou dat niet fantastisch zijn? Maar is het ook mogelijk?
Zelf een statief ‘ontwikkelen’
Daarom denk ik al jarenlang na hoe ik een ultracompact statief kan maken: superklein zolang je hem niet gebruikt, maar hoog en stevig zodra je hem nodig hebt. Zonder succes, want ik ben nu eenmaal geen uitvinder of ontwerper. Tot ik afgelopen winter na een avondje fotograferen in de tram naar huis zat en ineens een bizarre ingeving kreeg. In een flits zag ik plotseling het ultieme draagbare statief voor mijn geestesoog. En het mooie was, ik had alle benodigde onderdelen allang in huis.
Ooit heb ik een selfie-stick gekocht. Niet voor zelfportretten, maar handig om met een afstandsbediening foto’s te maken als je ergens net niet bij kan. Tijdens de opening van de Apple Store in Den Haag heb ik hem bijvoorbeeld gebruikt om midden in de erehaag foto’s te maken, zonder personeel en klanten te hinderen. Daarna lag de selfie-stick werkeloos in de kast.
In de tram herinnerde ik mij ineens dat er aan de onderzijde een gat zit. Niet zomaar een gat, maar eentje met schroefdraad. Oftewel, je kunt een selfie-stick bovenop een gewoon statief schroeven. Een groot statief, maar ook dat handige mini-statief waarmee ik tot voor kort alleen laag bij de grond kon werken. Dus met twee handzame accessoires die gewoon in mijn jaszak passen, heb ik plotseling een statief dat nog best hoog komt. Afhankelijk van het model zo’n vijftig tot honderd centimeter.
Selfie-stick of monopod
Nu is een doorsnee selfie-stick niet bijster stevig. Door alleen de onderste (dikke) segmenten uit te schuiven, blijft een compacte camera of smartphone redelijk stabiel staan en win je wat extra hoogte. Volledig uitgeschoven ontstaat er veel speling tussen de segmenten. Geen probleem op een windstille dag en met een stevige ondergrond, maar de lichtste trilling zorgt al direct voor onscherpe foto’s.
Dus ging ik meteen over op fase twee. Want eigenlijk is een selfie-stick niets meer of minder dan een kleine monopod (een één-been-statief). Op internet bestonden inderdaad diverse mini-monopods. Volledig uitgeschoven vijftig of zeventig centimeter lang. Ingeschoven slechts achttien tot twintig centimeter. Zelf ben ik na lang zoeken en vergelijken uitgekomen op de Velbon Ultra Selfie selfiestick (maximale lengte ongeveer 70 centimeter) en de slankere en compactere XSories U-Shot 2 (maximale lengte ongeveer 50 centimeter). Update: beide selfiesticks zijn niet meer te koop, de Caruba Egopod Selfiestick en Caruba Selfie Stick Large zijn prima alternatieven.
Deze selfiesticks of monopods zijn aanzienlijk steviger en stabieler dan die dunne, aluminium, telescopische selfie-sticks. Samen met een degelijk ministatief (de getoonde Manfrotto is niet meer te koop, de JJC Mini Tripod TP-MT1, Manfrotto 209 Tafelstatief, Caruba Solidstar14 Ministatief en Godox Mini Tripod MT01 zijn goede alternatieven), past het nog steeds makkelijk in bijvoorbeeld mijn jaszak.
Kortom, eindelijk heb ik een statief dat ik makkelijk overal mee naartoe kan nemen en waar ik flink mee de hoogte in kan. De maximale hoogte is vaak niet eens nodig. De onderste twee dikke segmenten volstaan meestal al en zo blijft de constructie extra stabiel.
Nee, er past geen spiegelreflex op en nee, in een storm kan ik het ook niet gebruiken. Maar voor de meeste situaties waarin ik met mijn compacte camera werk, is hij perfect bruikbaar. Je tovert uit het niets een stevig ministatief tevoorschijn, terwijl je er totaal geen last van hebt als je hem niet gebruikt. Afhankelijk van het model kan een mini-monopod zo’n driehonderd tot vijfhonderd gram of zelfs meerdere kilo’s dragen. Een Sony RX100, Ricoh GR, en zelfs een kleine systeemcamera kan er makkelijk op.
Ook fotografeer ik steeds vaker met mijn iPhone. Daar kun je prachtige opnamen met lange sluitertijden mee maken. Gelukkig kun je ook je smartphone op zo’n ministatief zetten. Je hebt alleen een kleine adapter nodig, omdat een smartphone nu eenmaal geen statiefaansluiting heeft. Een voorbeeld van zo’n smartphone adapter is deze van het bekende merk Manfrotto. Dankzij deze kleine maar handzame set maak ik nu ook spectaculaire tijdopnamen met mijn telefoon. Zowel in het donker als overdag. Daar bestaan dan weer slimme ‘slow shutter’ apps voor, als jouw telefoon dat niet standaard kan.
Hieronder volgen nog enkele voorbeeldfoto’s ter inspiratie ;-)
