Geplaatst op

Statief zonder gesleep

Ideaal , klein, licht en handzaam statief - Kees Krick Media

Statieven. Ze zijn te groot en te zwaar om makkelijk mee te nemen, of ze zijn te fragiel en te laag om comfortabel mee te werken. Eerlijk gezegd gebruik ik liever nooit een statief, ik heb er zelfs een hekel aan, maar vaak ontkom ik er gewoon niet aan. Vandaar dat ik een haat-liefde verhouding heb met mijn statief. Dat vraagt om creatieve oplossingen.

Gewenste (on)scherpte

Er zijn veel situaties waarin het verstandig is om een statief te gebruiken. In mijn geval is dat met name tijdens avond- en nachtfotografie en daarnaast als ik overdag lange sluitertijden gebruik. Bij dit laatste kun je denken aan het werken met ND-filters en aan zoiets als zakelijke interieurfoto’s. Ook op vakantie gaat een statief mee. Een kleintje, want vakantie moet natuurlijk ook een beetje vakantie blijven.

Het doel van een statief is wat mij betreft het maken van scherpe foto’s zonder trillings- of bewegingsonscherpte. Hiermee bedoel ik dat je probeert te voorkomen dat een foto onscherp wordt door bewegingen en trillingen van jou en/of de camera. Dit betekent dat er best veel van een statief afhangt. Een driepoot moet voldoende stevig en stabiel zijn, want anders heb je er alsnog niets aan.

Fotografeer je een bewegend onderwerp, dan kan dit ondanks statief nog steeds onscherp op de foto komen als het voldoende snelheid heeft en de sluitertijd lang (langzaam) genoeg is. Vaak is dat ook de bedoeling, omdat je zo fraaie vervagingseffecten te zien krijgt. Denk aan nachtfotografie waarbij auto’s en rondvaartboten kleurrijke lichtstrepen door het beeld trekken. Maar dat is weer een ander onderwerp.

Handzaam noodstatief

Wil je een statief hebben waar je in alle (weers-)omstandigheden volledig op kunt vertrouwen? Dan heb je er eentje nodig die zo stevig is als een rotsblok. In de praktijk betekent dit al snel dat het statief groot, lomp en zwaar zal zijn. Zelf heb ik een enorme hekel aan gesleep en gezeul met grote en zware spullen als het niet per se nodig is. Vandaar dat ik altijd op zoek ben naar manieren om het leven van mij als fotograaf eenvoudiger te maken. Zo schreef ik eerder een uitgebreid artikel over een handzaam noodstatief dat je werkelijk altijd en overal bij je kunt hebben.

Nu is dat ministatief vooral bedoeld voor een smartphone of een lichte camera zoals de Sony RX100, Ricoh GR III, of Canon G7 X Mark II. Je plaatst er niet zo snel een spiegelreflex of systeemcamera op. Al gaat dat met wat beleid nog net als het een compact exemplaar is. Omdat er best veel situaties zijn waarin ik ook een gewone camera van een steuntje wil voorzien, zonder meteen een groot statief mee te hoeven slepen, had ik hier een andere oplossing voor nodig – en die heb ik inmiddels gevonden.

Een handzaam statief dat je makkelijk met je meeneemt.

Een handzaam statief(je) voor noodgevallen dat je makkelijk in je tas of (jas)zak meeneemt.

Hoog en stevig, maar groot en zwaar

Weet ik vooraf dat ik lang achter elkaar achter een statief zal staan, dan is er geen twijfel mogelijk. In dat geval neem ik mijn primaire statief mee. Hij is lomp. Hij is groot. Hij is zwaar. Maar ik kan er met rechte rug achterstaan en dan werk ik nog niet eens op maximale hoogte. De poten bestaan uit weinig segmenten (drie). Dat zorgt voor extra stabiliteit. Hierdoor zijn de segmenten wel langer en blijft het statief ingeklapt relatief groot (en uiteraard nog steeds heel zwaar).

Ik heb bewust gekozen voor poten met klemmen, omdat je daar supersnel mee kunt werken. Met draaiknoppen is het in- en uitschuiven en verstellen van poten meer werk en een hoop gedoe is mijn ervaring. Het is niet eens een duur statief (inclusief stevig balhoofd). De beste en meest stabiele statieven zijn bijzonder pittig geprijsd, maar ik heb er gewoon geen achthonderd euro of meer voor over. Ik kan een foto toch vrijwel altijd opnieuw maken, als iemand (ik) per ongeluk tegen het statief stoot of er plotseling een windvlaag opsteekt.

Kees Krick Media - Handzaam statief

Statiefpoten met klemmen werken aanzienlijk makkelijker en sneller.

Per situatie het beste statief

Dit primaire statief is zeker geen statief dat ik altijd bij mij wil hebben. Te groot. Te zwaar. Te aanwezig. Tenzij ik met de auto ben en het ding in de achterbak kan blijven liggen. Vandaar dat je er bijna niet aan ontkomt om meerdere statieven in huis te halen. Want zoals ik het zie, zijn de eigenschappen die een statief moet hebben niet altijd hetzelfde. Net zoals je per situatie voor een bepaald objectief kiest, wil ik per fotoklus het best passende statief kunnen meenemen.

Speciaal voor vakanties, (zakelijke) gelegenheden waar ik niet al te lang achter een statief hoef te staan of niet weet of ik hem sowieso nodig heb en ook als ik bijvoorbeeld met krappe ruimtes te maken krijg, heb ik daarom nog een secundair statief. Dit reisstatief heeft de helft van het gewicht en is aanzienlijk compacter. Hij heeft meer segmenten (vijf), waardoor hij ingeschoven ongeveer half zo groot is als mijn primaire statief. Terwijl ik er nog steeds een zeer acceptabele werkhoogte mee haal (ik kan bijna rechtop staan). Ditmaal helaas met draaiknoppen, dus iets omslachtiger in gebruik. Het zijn nu eenmaal veel handelingen om alle pootsegmenten eerst los en daarna weer vast te draaien. Dit statief neem ik makkelijker en daarom vaker mee.

Kees Krick Media - Handzaam statief

Mijn reisstatief is flink kleiner én lichter en komt toch lekker hoog.

Onzichtbaar statief

Dan blijven er nog voldoende situaties over waarin ik echt helemaal geen last van een statief wil hebben. Hij moet als het ware onzichtbaar zijn, tot het moment dat ik hem nodig heb. En dan moet hij zowel stevig zijn als voldoende werkhoogte bieden. Zo’n statief vinden bleek nog een flinke uitdaging. De allerkleinste reisstatieven komen aardig in de buurt, maar blijven naar mijn smaak ingeklapt te lang en te dik. Voor dit specifieke doeleinde dan. Daarnaast hebben ze of geen middenkolom of een gefixeerde middenkolom (eentje die altijd in de hoogste stand staat), wat voor mij te beperkend werkt.

Na lang zoeken kwam ik de voor mij ideale oplossing tegen. Een zeer compact en licht statief, de Velbon ULTRA TR 463M (er zijn drie modellen). Ingeschoven ongeveer 28 centimeter en met een gewicht van 1190 gram inclusief balhoofd. Razendsnel in en uit te schuiven dankzij een twist-lock mechanisme. Hierbij verdraai je elke poot een stukje, trekt ze uit (of duwt ze naar binnen) en draait ze daarna met één polsbeweging net zo snel weer vast. Door het volledig ontbreken van klemmen en draaiknoppen is het statief extra slank. Update: dit statief is helaas niet meer te koop, maar de Velbon UT-3AR is goed vergelijkbaar en nog een stuk goedkoper ook!

Handzaam statief - Kees Krick Media

Erg klein en vooral zeer fijn.

Van hoog tot laag

Met alleen de poten uitgeschoven kom ik tot een zeer respectabele werkhoogte van ongeveer 128 centimeter. Met de middenkolom uitgeschoven wordt dat nog eens 140 centimeter. Dat is voor nagenoeg alle praktijksituaties die ik tegenkom meer dan voldoende. Nogmaals, als de omstandigheden erom vragen kan altijd nog het grote, zware, lompe en nog hogere primaire statief mee. Dit derde exemplaar is mijn “je weet maar nooit wat je tegenkomt en tot die tijd wil ik er geen last van hebben” statief – en dat komt al bijna net zo hoog als een regulier statief. Ik vraag mij dan ook ernstig af of ik nu nog wel drie statieven nodig heb… :-)

Schuif je de poten en de middenkolom volledig in, dan kun je met ongeveer 37 centimeter lekker laag boven de grond werken. Zonder rare fratsen uit te halen, zoals het omkeren van de middenkolom, waarna jouw camera ineens ondersteboven hangt en de bediening op een Chinese handleiding lijkt. Dit kan trouwens ook altijd nog, mocht je extreem dicht bij de grond wilt komen. De poten kennen daarnaast drie (spreid)standen, om ook zonder de kolom om te draaien een stukje lager bij de grond te komen. maar die zijn vooral ook bedoeld om het statief op een onregelmatige ondergrond te plaatsen.

Handzaam statief - Kees Krick Media

Alles ingeschoven? Zonder ingewikkelde trucs kom je al meteen lekker laag bij de grond.

Nergens last van en toch altijd paraat

Ingeklapt is dit statief zo kort, dat hij rechtop in mijn schoudertassen past. Precies naast mijn camera insert, flesje water en opbouwbare paraplu. Zoals je in een eerder artikel kunt lezen werk ik nooit met officiële fototassen of fotorugzakken, maar altijd met gewone schoudertassen en rugzakken waarin ik een speciale camera insert plaats. Dit statief kan zo uit de tas geplukt worden zodra ik hem nodig heb. Tot die tijd heb ik er nagenoeg geen last van. Ik heb er niet eens erg in dat ik hem bij mij heb. Daarom is het ook geen enkel probleem als ik hem een keertje helemaal niet nodig heb. Zo licht en klein en onopvallend is dit statief.

Het statief is zelfs even lang als een Joby Gorillapod inclusief balhoofd, alleen wat dikker en zwaarder. Dus die Joby die door veel fotografen als noodstatief of reisstatief wordt gebruikt, heb ik ook niet meer zo vaak nodig.

We zitten nu midden in de winter. Mijn jas is dik en heeft ruime zakken. Vorige week was ik met dit statief op stap om nachtfoto’s te maken. Met steeds een stevige wandeling van locatie naar locatie (alles bij elkaar ongeveer tien kilometer gelopen). Dan is het altijd weer een afweging of je met het statief in de hand blijft rondlopen – want je weet maar nooit wat je tegenkomt – of dat je het ding tijdelijk in je tas opbergt zodat je tenminste je handen vrij hebt en comfortabeler loopt. Statiefpoten worden daarnaast ijzig koud, dus langdurig vasthouden is ook met handschoenen aan niet echt een pretje.

Handzaam statief - Kees Krick Media

Handzaam statief - Kees Krick Media

Geen gesleep, het statief past gewoon in mijn schoudertas.

Ik kies vaak voor het laatste. Dus schoof ik de poten en de middenkolom in – en stak het pakketje in een opwelling in mijn jaszak. Meteen had ik beide handen vrij en was ik optimaal wendbaar omdat er geen statief meer was dat mij belemmerde. Uiteraard steekt het statief wel een beetje uit, hij past niet helemaal in een jaszak, maar hij blijft bij mij prima zitten. Hier en daar schoot ik vanuit de hand een paar avondstraatfoto. En zodra ik op een mooie locatie aankwam, plukte ik het statief uit mijn jaszak en schakelde naadloos over op tijdopnamen.

Handzaam statief - Kees Krick Media

Statief nodig? Ik pluk hem vanaf nu zo uit mijn tas.

Ik durf het bijna niet te zeggen, maar het lijkt erop dat ik eindelijk een statief heb gevonden waar ik geen hekel aan heb. Nu nog bedenken hoe ik die twee andere statieven definitief kwijt kan raken.

Aanvulling: Het secundaire reisstatief is inmiddels verkocht. Mijn nieuwe derde statief is zoveel lichter en kleiner en komt toch nagenoeg even hoog. Die neem ik een stuk makkelijker en dus vaker mee. Het grote en logge primaire statief wil ik ook zien kwijt te raken, maar er moet natuurlijk iets te wensen overblijven (update: ook dat is inmiddels gebeurd :-)

Meer weten over het gebruik, de aanschaf en de voor- en nadelen van diverse soorten statieven? In het blad Zoom.nl editie november/december 2017 staat een uitgebreid artikel van mijn hand.