Voor iedereen die fotografeert is het enorm belangrijk om te weten waar en hoe hoog de zon aan de hemel staat. Waarom? Om een mooie zonsopkomst of zonsondergang vast te leggen, wil je bijvoorbeeld weten op welke plek je het beste kunt gaan staan, in welke richting je de camera richt én natuurlijk ook hoe laat je daar klaar moet staan om het kleurenspektakel vast te leggen. Net zo wil je het warme licht van het gouden uur op een fraaie manier op het hoofdonderwerp laten vallen. Of het allerbeste gedeelte van het blauwe uur benutten. Waar, hoe hoog en op welk tijdstip de zon ergens aan de hemel staat, is daarmee van essentieel belang. Ongeacht of je landschappen vastlegt, stadsfoto’s of straatfoto’s maakt, of dat je met portretten of architectuur aan de slag gaat.
Complicatie hierbij is dat de zon in onze regionen niet elke dag op precies hetzelfde tijdstip opkomt en weer ondergaat en dat deze lichtbol ook niet het hele jaar door op dezelfde hoogte langs de hemel trekt. Alleen rond de evenaar kun je de klok daar letterlijk op gelijkzetten, maar bij ons varieert dit sterk tijdens de seizoenen.
Gelukkig bestaan er handige hulpmiddelen die precies verklappen wanneer je waar moet zijn. Zoals de app SunSurveyor, beschikbaar voor zowel IOS als Android. Er zijn meer van dit soort apps, zoals PhotoPills en TPE (The Photographer’s Ephemeris). Op zich allemaal handig om te hebben, al heeft Sun Surveyor meestal mijn voorkeur vanwege een handigheidje dat de andere twee niet hebben.
Plan je mooiste foto’s
Ideaal aan dit soort apps is dat je thuis of vanuit je vakantiehuisje alvast via een plattegrond kunt uitzoeken wat de beste plek is om foto’s te maken en wanneer je daar dan moet zijn. Ben je al op de fotolocatie aanwezig? Dan kun je de baan van de zon zelfs over het camerabeeld van de omgeving projecteren. Augmented Reality dus, waardoor je ‘live’ ziet wanneer waar de zon staat en dus wat het beste tijdstip is om je slag te slaan.
Gaat het om een locatie waar je niet alvast even een kijkje kunt nemen? Bijvoorbeeld omdat je nog niet op je vakantieadres bent, maar gewoon thuis? SunSurveyor heeft als handige extra optie dat je dit ook vanaf afstand kunt doen, omdat de baan van de zon op de beelden van Google Street View kan worden geprojecteerd. Net als bij het live beeld dus (AR), alleen ditmaal via door Google gemaakte opnamen. Hierdoor kun je gigantisch veel plannen, gewoon vanuit je luie stoel. Desnoods op duizenden kilometers afstand en vele jaren vooruit. Enige voorwaarde is wel dat op die locatie beelden zijn gemaakt door Google, want anders moet je er alsnog langs.
Dit zijn enkele voorbeelden van hoe je SunSurveyor (of een van de alternatieve apps) in de praktijk kunt inzetten:
Zonsverduistering
In maart 2015 was er een bijna volledige zonsverduistering in Nederland. Ik wilde niet alleen de zon en dus de zonsverduistering vastleggen. Want zonder context kan de foto echt overal gemaakt zijn en daarnaast lijkt het als twee druppels water op de vele (tien/honderd)duizenden andere beelden die overal ter wereld worden gemaakt. Nee, ik wilde echt laten zien dat de waarneming in Amsterdam was.
Met Sun Surveyor was een plekje langs de grachten snel gevonden, met een karakteristieke boogbrug op de voorgrond en een prachtig rijtje grachtenpanden erachter. Al maanden van tevoren wist ik daardoor precies wanneer ik waar moest gaan staan. Erg belangrijk, want tijdens de verduistering zelf heb je helemaal geen tijd om nog naar het beste standpunt te zoeken.
Helaas zat het weer die dag erg tegen. Het was bijna doorlopend zwaar bewolkt en daardoor had ik slechts een paar seconden de tijd om een paar plaatjes te schieten toen er heel even een gat in het dichte wolkendek verscheen. Ik nam niet eens de moeite om de grote camera met telelens uit de fototas te halen. De opnamen zijn gewoon met mijn toenmalige Ricoh GR (eerste generatie met APS-C sensor) en een tien-stops ND-filter gemaakt.
Contrastrijk licht
Ook voor de befaamde licht & schaduw foto’s die je onder andere bij viaducten, tunnels en smalle straatjes kunt maken, gebruik ik SunSurveyor. Erg belangrijk, omdat de zonnestand op dit soort plekken vaak maar hooguit een week of twee echt optimaal is. In zowel voorjaar als najaar, dus je hebt gelukkig wel twee kansen per jaar ;-) Op Buitenplaats Elswout kwam de app ook perfect van pas, omdat het zonlicht daar maar kort tussen de bomen en het dichte bladerdek door op een bruggetje en een beekje schijnt (ongeveer een half uurtje).
Tijdens een workshop die ik in de Amsterdamse Waterleidingduinen gaf, lag het fraaie uitzicht dat je vanaf een hoge duintop hebt perfect in het warme licht van de opkomende zon. Alleen betekende dat tegelijkertijd ook, dat alles aan de tegenoverliggende zijde van deze heuvel in diepe schaduwen lag. Om dát uitzicht te fotograferen moet je dus juist laat op de dag langskomen, meer richting zonsondergang. Wat ik precies veertien dagen later dan ook heb gedaan.
Gebruik jij SunSurveyor ook? Of werk je liever met PhotoPills, TPE, of is er een andere handige app die ik nog niet ken? Laat het vooral weten! Ook als je meer over de werking van een app zoals Sun Surveyor wilt weten, kan ik daar altijd nog een nieuwe blog of video (YouTube) aan wijden.
