Voor elke fotograaf is het uitermate belangrijk om te weten waar en hoe hoog de zon aan de hemel staat. Ongeacht de vraag of je met een camera of een smartphone fotografeert. Waarom? Om een mooie zonsopkomst of zonsondergang vast te leggen, luistert het bijvoorbeeld er nauw op welke plek je staat, in welke richting je de camera richt en uiteraard ook hoe laat je met je camera of telefoon klaar staat om dit kleurenspektakel vast te leggen.
Net zo wil je optimaal van het warme licht van het gouden uur profiteren en het allerbeste gedeelte van het blauwe uur benutten. Waar en hoe hoog de zon staat is daarmee van essentieel belang. Ongeacht of je landschappen vastlegt, stadsfoto’s of straatfoto’s maakt, of met portretten, architectuur, of reisfotografie aan de slag gaat.
Complicatie bij ons plekje op de aardbol, is dat de zon niet elke dag op precies hetzelfde tijdstip opkomt en weer ondergaat en dat deze lichtbol ook niet het hele jaar door op exact dezelfde hoogte langs de hemel trekt. Alleen rond de evenaar kun je daar de klok letterlijk op gelijkzetten, maar bij ons varieert het sterk gedurende de seizoenen.
Gelukkig bestaan er handige hulpmiddelen die precies verklappen waar je aan toe bent. Zoals de app SunSurveyor die beschikbaar is voor zowel IOS als Android. Er bestaan meer van dit soort apps, zoals PhotoPills en TPE (The Photographer’s Ephemeris). Op zich zijn ze allemaal handig om te hebben, al heeft Sun Surveyor mijn voorkeur vanwege een handigheidje dat de andere twee niet hebben.
Plan je mooiste foto’s
Ideaal aan een app als SunSurveyor is dat je thuis of vanuit je vakantiehuisje alvast via een plattegrond tot in detail kunt uitzoeken wat de beste plek is om foto’s te maken en ook wanneer je daar dan moet zijn om van het beste licht te profiteren. Ben je al op de fotolocatie aanwezig? Dan kun je de baan van de zon (of de maan of de Melkweg of allemaal tegelijk) dankzij het camerabeeld zelfs over de omgeving projecteren. Augmented Reality , waardoor je ‘live’ ziet wanneer de zon waar staat – en je dus heel makkelijk kunt zien wat het beste tijdstip is om je slag te slaan.
Gaat het om een locatie waar je geen kijkje kunt nemen? Bijvoorbeeld omdat je nog niet op je vakantieadres bent? SunSurveyor heeft als handige extraatje dat je dit ook op afstand kunt doen. In dat geval wordt de baan van de zon (maan, Melkweg) namelijk op beelden van Google Street View geprojecteerd.
Daardoor kun je gigantisch veel zaken ruim vooraf plannen. Gewoon vanuit je luie stoel. Desnoods op duizenden kilometers afstand en vele jaren vooruit. Enige voorwaarde is dat er op die locatie beelden zijn gemaakt door Google, want anders moet je er alsnog zelf langs :-)
Hieronder een paar voorbeelden van hoe je SunSurveyor (of een andere app) in de praktijk kunt inzetten:
Zonsverduistering
In maart 2015 was er een bijna volledige zonsverduistering in Nederland. Ik wilde niet alleen de zon en dus de zonsverduistering vastleggen. Want zonder context kan de foto echt overal gemaakt zijn en daarnaast lijkt het dan als twee druppels water op de vele (tien/honderd)duizenden andere beelden die overal ter wereld worden gemaakt. Nee, ik wilde echt laten zien dat de waarneming in Amsterdam was.
Met Sun Surveyor was mijn favoriete plekje langs de grachten snel gevonden, met een karakteristieke boogbrug op de voorgrond en een prachtig rijtje grachtenpanden erachter. Al maanden van tevoren wist ik daardoor precies wanneer ik waar moest gaan staan. Want ik kon zien dat de maansverduistering zich erboven zou afspelen. Erg belangrijk, want tijdens een verduistering heb je helemaal geen tijd om naar een goed standpunt te zoeken.
Helaas zat het weer die dag enorm tegen. Het was bijna doorlopend zwaar bewolkt. Uiteindelijk kreeg ik een paar seconden de tijd om snel even een paar plaatjes te schieten, omdat er even een gat in het dichte wolkendek verscheen. Ik nam niet eens de moeite om de grote camera met telelens uit de fototas te halen. De opnamen zijn gewoon met mijn toenmalige Ricoh GR (eerste generatie met APS-C sensor) en een tien-stops ND-filter gemaakt.
Contrastrijk licht
Ook voor de befaamde licht & schaduw foto’s die je onder andere bij viaducten, tunnels en smalle straatjes kunt maken, gebruik ik SunSurveyor. Erg belangrijk, omdat de zonnestand op dit soort plekken vaak maar een week of twee echt optimaal is. In zowel voorjaar als najaar, dus je hebt gelukkig wel twee kansen per jaar ;-) Op Buitenplaats Elswout kwam de app ook perfect van pas, omdat het zonlicht daar maar kort tussen de bomen en het dichte bladerdek door op een bruggetje en een beekje schijnt (ongeveer een half uurtje).
Tijdens een workshop die ik in de Amsterdamse Waterleidingduinen gaf, lag het fraaie uitzicht dat je vanaf een hoge duintop hebt, perfect in het warme licht van de opkomende zon. Dat betekende tegelijkertijd dat alles aan de andere kant van de heuvel juist in de schaduw lag. Om dát uitzicht te fotograferen moet je dus laat op de dag een keertje terugkomen. Wat ik precies veertien dagen later dan ook gedaan heb.
Gebruik jij SunSurveyor ook? Of werk je liever met PhotoPills, TPE, of is er een andere handige app die ik nog niet ken? Laat het vooral even weten! Ook als je meer wil weten over hoe je dan je foto’s plant met zo’n app.
